 |
| Yours truly poseert met Paul Julius Reuters in het IZM. |
In Dit Wordt Het Nieuws onderzoeken we de
invloed van PR via persberichten op het nieuws. Elders maakt men zich kennelijk
druk om andere ‘negatieve’ invloed.
Onlangs bezocht ik het Akense Internationales Zeitungmuseum. In de
permanente tentoonstelling probeert het museum de bezoeker uit te leggen hoe
het proces van gebeurtenis tot krantenbericht verloopt. Vooral leuk voor een
educatief tripje met scholieren. Het museum is van alle museale gemakken
voorzien en informeert de bezoeker in vier talen, maar in haar vertellingen
over kranten en andere nieuwsmedia is het digitale tijdperk amper
doorgedrongen. Zo behoort het e-paper daarin nog tot de toekomst en verder is het
museum vooral wat haar naam al doet vermoeden: een krantenmuseum.
Freelancers
bedreigen journalistieke kwaliteit
Iets anders dat opviel, bij mijn rondgang langs
alle informatiepanelen, was een korte uiteenzetting over bedreigingen van de
journalistieke kwaliteit in de huidige tijd. Niets over internet,
burgerjournalistiek of PR (al dan niet terecht), maar wel over ‘minder betaalde
freelancers’. Het museum citeert het Deutsche Journalisten Verband: “De
personeelssterkte krimpt en het aantal journalisten met een vaste aanstelling
loopt terug. Dit wordt gecompenseerd door het toenemende aantal freelance
journalisten, die meestal voor minder geld werken. Deze tendens van
‘leveranciers van content’ is een zorgwekkende ontwikkeling die van grote
invloed is op de journalistieke kwaliteit […].”
Beschermd beroep?
Verder dus geen woord over bij
voorbeeld de vermeend toenemende invloed van PR e.d. Mede daarom vond ik deze
opmerking wel bijzonder. Waarom zou het museum juist deze (toch ook vermeende)
bedreiging er uit pikken?
In de aanpalende teksten legt het museum uit hoe je
journalist wordt. Daarbij wordt nogal wat nadruk gelegd op verschillende
journalistiekopleidingen, waaruit blijkt dat het in Duitsland niet ongewoon is
om eerst een tijdje ongeschoold als freelancer te werken, dan een soort
post-doctorale journalistiekopleiding te volgen en dan pas in vaste dienst bij
een krant te komen. Zo’n praktijk komt (meer dan bij ons) neer op een soort van
beroepsbescherming. En vanuit de optiek van een beschermd beroep is de opkomst
van ongeschoolde ‘goedkope arbeid’ wellicht eerder te bezien als bedreiging.
Uit de tijd
Toch komt deze visie mij erg uit
de tijd voor. Ik ken het Duitse debat niet, maar in het Nederlandse debat over
de toekomst van de journalistiek ligt juist veel nadruk op journalistiek
ondernemerschap, waarbij de freelance journalist niet wordt gezien als een
bedreiging, maar als een vakmens dat zich niet laat beperken door verouderde
instituten. In dat perspectief is de freelancer misschien een bedreiging van de
institutionele journalistiek van traditionele media, maar niet die van de
journalistiek zelf. De vraag die dan overblijft is dan ‘ziet men dat in
Duitsland anders, of loopt het museum in Aken domweg achter de feiten aan?’ Wie het weet mag het zeggen.
Pytrik Schafraad
Pytrik Schafraad